Monday, November 18, 2013

තහනම් කලාපය සහ භූත නගරය 1 කොටස( Exclusion Zone and the Ghost town part 1) )





හිතවත් පාඨකයින්ට සමහරක් විට මතක ඇති රස්තියාදුකාරයා දීර්ඝව නෝමැඩ් වරුන් පිළිබඳව විස්තර කල විත්තිය.මේ ගැන ඔබට විස්තර කරන සිදුවුනේ රස්තියාදුකාරගේ ඉදිරි චාරිකාවේ දී රුසියානු කලාපය අවට වෙසෙන නෝමැඩ්වරුන් පිළිබඳව තරමක දැනීමක් අවශ්‍යව තිබුණු නිසාවෙන්. නැතිනම් “පාවෙක් නෝමැඩ්වරුන්” නැතිනම් “ටූබි නෝමැඩ්වරුන්” , “කසකස්ථාන නෝමැඩ්වරුන්” පිළිබඳව විස්තර කිරීමේදී ඔබ අපහසුවට පත්වෙයි.
 
කසකස්තාන තැනිතලා

කාල්ස් පියතුමාගේ හුදෙකලා නිවස පිහිටියේ තෙරක් නොපෙනෙන කසකස්ථාන තැනිතලාවක මධ්‍යට යම් ආසන්න බවකින් යුතුව. කුඩා කාල්ස් නිවස දෙමහල් බොහොම පැරණි පෙනුමක් ආරූඪ කරගත් වලව්වක් වැනි නිර්මාණයක්.උඩුමහලේ නිදන කාමරත් පහත මහලේ සාලය හා කුස්සියත් සමඟ උස බිත්ති සහිත යාඥා කාමරයක් ඇතුලත් වුනු එය රස්තියාදුකාරයා දුටු චාම් බවෙන් “අන්තයටම” පැමිණුනු නිවෙසක්.
රස්තියාදුකාරයා කාල්ස් නිවසට යන විට එම පලාතම තිබුනේ තද ශිතලක.බිහිසුණු උඩුබිරිලීමක් වැනි ස්වරයකින් හාත්පස කැරකෙන ශීත සුළඟ කාල්ස් නිවසේ පැරණි ජනේල මත හැපුනේ ඒවා දැඩි අපහසුවකට ලක් කරමින්.
“ඔය යුරල් පැත්තෙ ඉඳන් හමන යක්ෂයාගේ සුළඟ කොලුවෝ  , වැඩි එලි පහලියට යන්නෙ නැතිව ඉඳපන් ; උඹ අසනීප වෙයි”   කාල්ස් මහත්මිය රස්තියාදුකාරයාට උපදෙස් දුන්නේ අවධාරණාත්මක ස්වරයකින්.
“කිරි කිරි” ගාමින් හමන සුළගේ කාල්ස් යුවලට විශේෂත්වයක් නොවුනත් රස්තියාදුකාරයාට දැනුනු ආකාරයට එය බොහොම නැවුම් අත්දැකීමක්. උණුසුම් කෝපි කෝප්පයක් තොල ගාමින් නැවුම් තැනිතලාවක් දෙස බලා සිටීම කොපමණ ආශ්වාදජනක දෙයක්ද?  බලන හැම අත පිරුණු සජීවී හුදෙකලා බව , ඈතින් පෙනෙන තිත් වැනි ගෝත්‍රික නිවාස ; ඒ දෙස බලන පුද්ගලයෙකුගේ සිතෙහි ජනිත කරන්නේ අපූරු ආස්වාදයක්. සතුට දුක පිරි ජිවිත තුල මිනිසුන් කෙතෙක් කිමිදුනත් ඒ දෙකම නොමැති මැදහත් බව කෙතරම් උතුම්ද? සැමදා විඳින කලබලය පරයා නැගෙන හුදෙකලාව කෙතරම් නැවුම්ද?
 
පුළුල්ව විහිදුනු ස්ටෙප්ස් භුමි. අඳුරු අහස...

රැකුන් සතුන් දෙදෙනෙක්

සීතල තැනිතලාව සිහිවන සෑම විටෙකම රස්තියාදුකාරගේ සිතට නිරායාසයෙන්ම පැමිණියේ “ලෝරා එංගල්ස් වයිල්ඩර්” නමැති ඇමරිකානු ජාතික කතුවරිය පිලිබඳ මතකයක්.ඔබ ඇතැම්විට ඇගේ සොඳුරු කතාව අඩංගු “ලිට්ල් හවුස්”*** කතා මාලාව කියවා ඇති.
තද මිහිදුමක් ඇති තැනිතලාවේ ඈත කෙලවර බොඳවුණු චායාවක් ආකාරයෙන් පැමිණෙමින් සිටියේ අශ්වයෙකු රැගත් කසකස්තාන ගොපලු මිනිසෙක්.කෙමෙන් ළඟා වන ඒ සෙවනැල්ලේ තිබුණු ප්‍රතාපවත් පෙනුම නිසා රස්තියාදුකාරගේ සිතට දැනුනේ තරමක පුදුමයක්.සම්ප්‍රදායික කසකස්තාන ගෝත්‍රික ඇඳුමෙන් සැරසී සිටි ඔහුගෙන් ඈතදීම පළවුණේ මිත්‍රශීලි සේයාවක්.
“මහත්තය වෙන්ට ඇතෑ මේ පලාතට ආපු සංචාරකය” ගොපලු මිනිසා ඈතදීම රස්තියාදුකාරයාගෙන් විමසුව.
“ආ... එහෙමයි උන්නැහේ දැන් දවස් කිහිපයක් වෙනව...”    “උන්නැහේ කොයි පැත්තෙ ඉඳන්ද?”...  සිතට නැගුනු පුදුමයත් සමඟම රස්තියාදුකාරයා විමසුව.
“මං මේ එහා පැත්තෙ සිමාවේ ඉඳන් මහත්තයො . තදින්ම මිදුම පත්වෙලා අහස් ඉමෙන්  එහාට , ඒකයි මේ පැත්තට ගොඩවුනේ”  තෙරක් නොපෙනෙන ක්ෂිතිජය පෙන්වමින් ඔහු පැවසුව.
ගොපලු මිනිසා පැවසුව ආකාරයට මේ පලාතට මිහිදුම පහත්වීම බොහොම සාමාන්‍ය සිදුවීමක්.එයට ඔවුන්ගේ ජිවිත තදින්ම ඇලී-ගැලී පැවතීමක් දකින්නත් පුළුවන්.නමුත් ඒ දේවල් කුමණ ආකාරයට සිදු වුනත් ඔවුන් මිදුම දෙස බලන්නේ තරමක උදාසීනත්වයට පත්වුණු  සිතිවිල්ලකින්.
“මහත්තයට පේනවා නේද අර ඈත ඝන මිහිදුම් පටලය? , ඕක තමයි මේ පළාතෙ එව්වො මංමුලා කරන යක්ෂය.. දැන් ඔය මිහිදුම නිසා අපි යන සේරම ගමන් යන්නෙ රාත්‍රියට මහත්තයො...”   ඔහු මැඩගත් කෝපයෙන් යුතුව පැවසුව.
“ඈ... උන්නැහේ !  දවල්ටත් යන්න බැරි එකේ කොහොමද රාත්‍රියට පාර හොයා ගන්නෙ ? ; ඊටත් මීදුම ඇතුලෙදි? “ රස්තියාදුකාරයා පුදුමයෙන් පුදුමයටත් පත්වී විමසුව.
“හහ්... හහ්.. ! මහත්තයෝ ඔය මිදුම් පටලෙ දැඩි වෙන්නෙ වටේට විතරයි.දවල්ට ඉර නැති අඳුරු ආකාසේ , ඒ වුනාට රෑට ; රෑට තරු පිරිච්ච නිල් ආකාසේ... මහත්තයට කියන්න... අපේ එව්වොන්ට තාරුකා ටික මුලින්ම කටපාඩම් කොරවලයි මේ පළාතේ අවිද්දවන්නෙ ; අපි ජීවිතෙන් බාගයක් ගෙවන්නෙ මිදුමත් එක්ක මහත්තයො, අපේ සත්තුන්ට කන්ට පිරිසිදු  තණකොළ වඩන්නේ ඔය මීදුමෙන්... ඉතින් කොහොමැයි මිදුමට හුරුනොවී ඉන්නේ?”  කාල්ස් මහත්මියගෙන් ලැබුණු කෝපි කෝප්පය තොලගාමින් ගොපල්ලා පැවසුව.
ගොපල්ලා රස්තියාදුකාරයාට පැවසුව ආකාරයට ඔවුන් සමස්ත තැනිතලාවේම මිනිසුන් සමඟ මිත්‍රශීලි ලෙස කටයුතු කරන්නන් පිරිසක්.බොහෝ දුරට ස්ටෙප්ස් තෘණ භූමියක වෙසෙන අඩු ජන සාන්ද්‍රණය නිසා ,  එම පමණට වැඩි මිත්‍රශීලිභාවය ඔවුනට අත්‍යාවශය දෙයක්.
සම්ප්‍රදායික නෝමැඩ්වරයෙක්

නෝමැඩ් ළමුන්

තැනිතලාවේ ජිවත් වෙන නෝමැඩ්වරුන් ඔවුනොවුන් අතර අසීමිත සහයෝගයකින් වැඩ කරන ජනතාවක්. බොහෝවිට භාණ්ඩ හුවමාරුව සඳහා ඔවුන් නිතරම එකිනෙකා හමුවෙමින් සතුටු සාමිචියේ යෙදීම සිරිතක් බවට පත්කරගෙන තිබෙනව.ඒ වගේම තැනිතලාවේ විශාල බව නිසා සැමවිටම තැනිතලාවේ නෝමැඩ්වරුන් ජිවත් වන්නේ කුඩා සංවිධානය වූ ඒකක  ආකාරයට.එකිනෙකා අතර අන්‍යෝන්‍ය සහයෝගය , සිරිත් විරිත්,  උත්සව , අවාහ - විවාහ , ආදී අනේකවිධ කටයුතු වලට එයින් සැලසෙන්නේ අපුරු සෙතක්. උදාහරණයක් ලෙස ඔබ මොහොතකට සිතන්න ඔවුන් අශ්වයින්ට නැත්නම් යැක් ගවයන්ට අහාර සඳහා තණ කැවීමට යන අවස්ථාවක් පිළිබඳව.
 
සුන්දර දිවිය

නිදහසේ දිවි ගෙවන වල් අශ්වයන්

කුඩා ඒකකයේ සෑම ගොපල්ලෙකුම එයට පිටත් වෙන්නේ දවසේ යම් නිශ්චිත වෙලාවකට.එවිට ඉතිරි වන ගොපලු කාන්තාවන් සිදු කරන්නෙ සාමුහිකව මුළු ඒකකයටම ඇති වන සේ අහර උයා පිහා සුදානම් කිරීම.හවුලේ කුඩා දරුවන්ගේ කටයුතු , හවුලේ (අත්තම් ක්‍රමයට?) සතුන්ට තණ කැවීමට ගෙනයාම මෙහි තවත් සුලභ දර්ශනයක්.
ටිකින් ටික තැනිතලාවට රාත්‍රිය උදාවෙන්න සැරසුණා.අන්තිමේදී කාල්ස් යුවලත් අපේ කතාවට එකතු වුණා.සිතල සුළඟ බියකරු ලෙස අප හා ගැටුන නිසාවෙන් අපගේ සාමිචිය සිදුකලේ කාල්ස් යුවලගේ නිවස තුල සුවපහසු කාමරයක සිට. හාත්පස තනිතලාවේම තිබුනේ ගුප්ත නිහඬ බවක්. කැලෑ නරින්ගේ මුසල හඬට අමතරව එම නිහඬ බව බිඳුනේ ඇතින් කෑගැසූ ගෝෆර් මියෙකුගේ හෝ කසකස්තාන සුදු බස්සෙකුගේ හඬින්.
“මහත්තයට ඔය ඇහෙන සතාගේ හීනි විලාපය බීම් උලම හඬලන සද්දේ.”   රස්තියාදුකාරයා කලබලයෙන් තැතිගැන්වූ හේතුවට තැනිතලාවේ මිනිසා පිළිතුරු දුන්න.
“අම්මප මං කියන්නේ පුතා අහල නැතුව ඇති වගුරු උලමගේ සද්දෙ ; ඒක ඇහිල පුරුදු නං මේකට කලබල වෙයි යෑ...”   පියතුමා සිනහවක් මුවට නගාගෙන පැවසුවා.
පියතුමා සඳහන් කරපු ආකාරයට වගුරු උලමාගේ නාදය තැනිතලා උලමාගේ නාදයට වඩා කිහිප ගුණයක් බිහිසුනු බියකරු නාදයක්. අප රටේ නිවර්තන උලමාගේ විලාපය තරම් නොවුනත් ,  මේ උලමුන්ගේ පවුලටම උරුම වී  ඇත්තේ වියරු වැටී විලාප දෙන ගැහැනියකුගේ වැනි නාදයක්.
කසකස්තාන වල් බළලුන්

සුදු බස්සෙක්

කසකස්ථාන නරියෙක්

කාල්ස් මැතිනිය තැම්බූ දුම් දමන බබිම් අල භාජනයක් මේසය මත තබමින් රස්තියාදුකාරයාට ප්‍රශ්නයක් යොමු කළා.
“පුතා දැකල තියනවද සුදු බස්සන් කරුවලේ ගෝෆර් මීයෝ අල්ලනව?”
“ගෝෆර් මීයෝ ! එච්චර ලොකු සතෙක්ව? අනේ මන්ද මිසිස් කාල්ස්  මම දැක්කේ මිනිස්සු වැලිමීයො අල්ලන සිද්ධියක් විතරයි.” තරමක කුහුලෙන් යුතුව රස්තියාදුකාරයා පිළිතුරු දුන්න.
“පුතා දන්නවද , සුදු බස්සෙක් පිහාටු විහිදෙව්වහම අඩි දෙකක් විතර පළලයි. ඌ කරන්නෙ ගෝෆර් මියගේ  බෙල්ලට පැනල පිහාටු වලින් ඌව වහන එක... අන්තිමට බෙල්ලේ නහරයක් සිදුරු කරලා ටික වෙලාවක් යනකන් ඌත් එක්ක පොර බදනව.... ටිකකින් ගෝෆර් සතා මැරිල වැටෙනව...” කාල්ස් පියතුමා අඩුවැඩිය එකතු කරමින් පැවසුව.
“ඔව් මහත්තය ඒක හැබෑව, හැබැයි ඉතින් සුදු  බස්සන්ගේ ඒ හැටි නරකකුත් නැහැ ; අර අපේ පොඩි එව්වෝ නිතරම ඇතිකරන්නේ උන්ව...”  ගොපලු මිනිසාත් පැවසුව.
කතාව අතරේදී කාල්ස් මහත්මිය පිඟන් වලට බීම් අල බෙදන්න සුදානම් වුනා,තක්කාලි සෝස් , කුකුල් මස් ඉස්ටුවක් සමඟ බිම් අල ඉතාම ප්‍රනීත ආහාරයක්.අවට උෂ්ණත්වය රකින්න දල්වපු උඳුන දිහා බලාගෙනම අපගේ එඬේර සඟයත්  යහමින් අහාරය සප්පායම් උනා.
රාත්‍රිය උදා වුනු නිසා අපගේ සතුටු සමිචියට තිත තබන්න තන්තලාවේ එඬේරා සුදානම් වුනා. 
“ඉතින් මහත්තයො අපි අයෙත් හමුවෙන්නේ නැති වෙයි.මගේ හිතට වේදනාවක් තියෙන්නෙ... එහෙනං මං ගොහින් එන්නම්.” දුක්බර හුදෙකලා සිතිවිලි ලෝකයක රස්තියාදුකාරයාව ගිල්වමින් තැනිතලාවේ එඬේරා අපගෙන් සමුගත්ත. කාල්ස් යුවලත් රස්තියාදුකාරයාත් ඈත මිහිදුම තුල නොපෙනී යන ඒ අපුරු මිනිසාගේ ඡායාව දෙස බලාගත්වනම මොහොතක් සිටින්න ඇති.
 
තුන්ඉරි අප්පු කෙනෙක්

සුදු බස්සන් ජෝඩුවක්

පිටත තිබූ ඇඟ හිරිවට්ටන සිතල නිසා රස්තියාදුකාරයා තවත් ගුප්ත රාත්‍රියක් ගෙවා දැමීමට පමා නොවීම යහනට පිවිසෙන්න තීරණය කළා. ඝෝර නාද කරන සුළඟ නිසා වෙවුලන නිවසත් , දොරවල් යටින් බඩගා පැමිණි සීතලත් රස්තියාදුකාරයාට දැනුනේ මහත් නුහුරු හැඟීමක් ලෙසින්. නමුත් උඳුනේ පෝරණු බටයට ආසන්නව තබා තිබුණු සයනය නිසා රස්තියාදුකාරයාට දැනුනේ ඉතා සුවපහසු අපුරු උණුසුමක්.
රස්තියාදුකාරයාගේ සයනයත් කාල්ස් පියතුමාගේ අපුරුම නිර්මාණයක්. ඔබට මතකද පැරණි නිවාස වල තිබුනු උඩට වියනක් සවිකරන ලද සයනයන් පිළිබඳව?
කාල්ස් නිවසේදී රස්තියාදුකාරයාට හිමිවුණු සයනයත් එවැනිම ඉතා පහත් වියනක් සහිත මදුරු දැලක් වැනි සිදුරු රෙද්දකින් හොඳින් ආවරණය වුනු එකක්. බියකරු හුදෙකලා සුලන්ගේ හඬත් සමඟ කල්පනාවක නිග්මන්ව සිටි රස්තියාදුකාරගේ දෙඇස් නිතැතින්ම යොමුවී තබුනේ ඉතා පහත් වියන වෙත.
ඇඳ වියනෙහි ඇතුල් පැත්තෙහි පදිංචි වී සිටියේ කුඩා බිත්ති මකුළු**** පවුලක්. අපි සිතමු ඔවුන් මව , පියා සහ ඔවුන්ගේ පුතනුවන් හෝ දියණිය ලෙස*****. ඒ පුංචි මකුළු පවල ජිවත් වුනේ සෑම අතකින්ම ආවරණය වුනු ඇඳේ ; මදුරු දැලෙහි උඩු වියනේ ඇතුල් පැත්තට වෙන්න. මකුළු දැලක්වත් වියා නොතිබුණු ඔවුන්ගේ දිවිය ගැන රස්තියාදුකාරයාට දැනුනේ පුදුමයක්.හාත්පසින් ආවරණය වුනු ලොවක ඔවුන් හුදෙකලා දිවියක් ගෙවන්නෙ අපුරු ආකාරයට. නමුත් මේ හැම දෙයක්ම අතරෙ රස්තියාදුකාරයාගේ සිත පිරි ගියේ ක්ෂණිකව මතුවුණු ගැටළුවකින්.
“හාත්පස ආවරණය වුනු එවැනි මදුරු දැලක් ඇතුලේ දිවිගෙවන ඔවුන් කෙසේ අහාර සොයා ගන්නවා ඇතිද?”
ඔව් , එයට ඔවුන් අනුගමනය කාලේ අපුරු ක්‍රමයක්.ඇඳෙහි උඩු වියන අප නොදැන සිටියත් ; කුඩා කෘමි සතුන්ට නම් එය මාරක අඩවියක්. මොහොතකට ඔබ එවැනි කුඩා කෘමි සතෙක් ඇඳ වියනේ පිට පැත්තේ ගමන් කරනවා යැයි සිතන්න. හොඳින් අනුවර්තනය වුනු බිත්ති මකුළුවා සිටින්නේ ඔබ දුටු ඒ කෘමියා ගැන නිරන්තර අවධානයකින්. කුඩා මකුළුවා බලා සිටින්නේ උගේ ගොදුර ඇඳේ වියන මත මදකට නිශ්චල වී සිටින අවස්ථාවක් වෙනුවෙන්. ඒ උගේ විෂ දලය ඇඳේ වියනේ සිදුරු රෙද්ද හරහා කුඩා කෘමියාට ඇතුල් කිරීමට.
අවසානයේදී මකුළුවා සිදුකරන්නේ සිදුරු රෙද්ද හරහාම කෘදා කෘමියාගේ සාරය උරා බී තෘප්තිමත් දවසක් ගත කීරීම.
පාඨකයිනි , ඔබ අපුරු සිදුවීමක් ලෙස සිතන්නේ නැතිද?  මිනිසා තැනූ කෘතීම ලොවක “නොදියුණු” යයි සම්මත ජීවින්එවැනි අනුවර්තන පෙන්වීම පුදුම සහගත නොවේද? රස්තියාදුකාරයා අහම්බෙන් දුටු ඒ සිදුවීම ඔබට හොරා ඇතැම්විට ඔබගේ මදුරු දැලේත් සිදුවෙනවා ඇති.ඉතින් පාඨකයිනි නරකද අද රාත්‍රියේදී නින්දට පෙර ඔබ මේ පිළිබඳව විමසිලිමත් වුනොත් .............


*** 1867 පෙබරවාරි 07 වැනිදා විස්කොන්සින් මහා වනයේ කුඩා ලී නිවෙසක මෙලොව එලිය දුටු ලෝරා ගේ ළමා කාලය ගෙවුනේ ආවරණය කල ගැලක නැගී බටහිරට ගමන් කරමිනි.මුලින්ම කැන්සාස් හි රතු ඉන්දියානු ප්‍රන්තයටත් , ඉන්පසු මිනසෝටාවේ පළඟැටියන් ගේ දේශයටත් ගිය ඈ අනතුරුව ඩැකෝටා ප්‍රාන්තයට ගියාය.  ඈ අල්මන්සෝ වයිල්ඩර් සමඟ විවාහ වූයේ එහිදීය

ලෝරාගේ දියණිය වන රෝස් වැඩුනේ ඇගේ මවගේ කුඩා කාලයේත් , තරුණ කාලයේත් ඒ අපූරු කතාන්දර අසමිනි.1900 මුල භාගයේ ජනප්‍රිය ලේඛිකාවක වූ රෝස් , සිය මව ගේ ජිවිත කතා පුවත් යලි සිහිකරමින් ඒ කතාන්දර අසන්නට තමාත් ආසා කලාක් මෙන් අනෙක් ළමෝත් ආසා වනු ඇතැයි සිතුවාය.එබැවින් ඈ ඒ කතන්දර ලියන්නට සිය මව උනන්දු කළා ය.පසුව “ලිට්ල් හවුස්” කතා මාලාව බවට පත් වූ ප්‍රථම අත්පිටපත ලෝරා ගේ අතින් ලියවුනේ “pionneer girl” නමිනි.එයින් අල්මන්සෝ වයිල්ඩර් හා විවාහ වනතුරු ම ගෙවුණු ලෝරා ගේ මුළු ළමා වියම විස්තර කෙරිණි.....


                                                          -පෙරවදන , ලෝරා ගේ කෘතියේ සිංහල  පරිවර්තනය (මෙය පොත් පහකින් සිංහලට පරිවර්තනය වී ඇත) ගංගා නිරෝෂිණී සුදුවැලිකන්ඳ , විජේසුරිය ග්‍රන්ථ කේන්ද්‍රය



****මොවුන් බිත්ති මුළු වල දකින්න ලැබෙන මිනිසාට  විෂ රහිත කුඩා විශේෂයකි. දේහ වර්ණය සුදු පැහැයේ සිට ලා රෝස පැහැයක් ගනී.සිරුරෙන් තරමක ගඳක් විහිදුවයි.


*****මකුළු පවුල් වල සාමාන්‍යයෙන් පිරිමි සතෙක් නැත.මකුළු සහවාසය අවසන් වූ වහාම මකුළු ගැහැණු සතා පිරිමි සතාව අහාරයට ගනු ලබයි.ඉහත මකුළු පවුලේ කතාව හුදු සාහිත්‍යමය කරුණක් පමණි.














Monday, October 28, 2013

එරල් මුහුද සහ නෝමැඩ් වරුන් ( අවසාන කොටස)



                               මාර්කෝ පෝලෝ සහ අපූරු මොන්ගොල් සිරිත්


වර්තමාන මොන්ගොල් ජීවිතය
“පෙරදිග ලෝකයේ අරුම”  දැඩි අතිශයෝක්ති ව්‍යවහාරයක් දක්නට ලැබෙන කෘතියක්,බොහෝ සාහිත්‍ය විචාරකයින් රස්ට්ලෝ වෙතට , තම අසහනකාරී මුහුණ උල් කර දත් පෙන්වා සිනාසීමටත් ඔහුගේ මෙම ලේඛන යවහාරය හේතුවන්නට ඇති.නමුත් රස්තියාදුකාරයා සිතන ආකාරයට රස්ට්ලෝ ගෞරවය පුදකලයුතු ලේඛකයෙක්.පමණට වැඩි අතිශයෝක්තිය වටිනා කෘතියක හැඩය “බොඳ කලත්” රස්ට්ලෝගේ “පෑන් හරඹය” මාර්කෝ ගේ දෙශාටනයට නව ජීවයක් ලබාදුන් බව සහතිකයි.
මාර්කෝගේ කෘතිය පුරාවටම රස්ට්ලෝ විසින් අඩංගු කර තිබුනේ ඔහුගේ චරිතාපදානයට සාපේක්ෂව ගමන්ගත් ඔහුගේ දේශාටනය.සැබවින්ම එය අපුරු සංකල්පයක්!
මාර්කෝ තමන්ගේ ජිවිත කාලයෙන් අඩක්ම ගතකලේ “මුහුණ රවුම්” මොන්ගොල්වරුන් සමඟ.මානව විද්‍යාවේ දැක්වෙන ආකාරයට මොන්ගොල්වරුන් මොන්ගොලයිඩ් මානව විශේෂයේ ප්‍රධානම පුරුක ලෙසත් හඳුන්වන්න පුළුවන්. “රවුම්  මුහුණු , කුඩා ඇස්  , මිටි සිරුරු ඔවුන් බැලුබැල්මට වෙන්කර ගැනීමට භාවිතා කරන නිර්ණායක කිහිපයක්.
රවුම් මුහුණු  , කුඩා ඇස්
මොන්ගෝල්වරුන්ගේ ව්‍යාප්තිය සැලකුවොත් ප්‍රධාන වශයෙන් ඔවුන් මධ්‍යම ආසියාවේත් , සුළුතරයක් ඇමරිකානු යුරේසියානු කලාප වලත් ජිවත් වෙනව. ආසියානු කලාපයේ මොන්ගොල්වරුන්ගේ විසිරීම සැලකුවොත් බහුතරයක් (90% පමණ) මොන්ගෝලියාව හා මොන්ගෝලියානු රුසියානු දේශසීමා හරහා දිවෙන බ්‍රයිරේශියා කලාපය (මෙය ආසන්න ලෙස බයිකල් විල හා කම්චැට්කාවේ සිට හොකයිඩෝ දුපත් වෙත දිවෙන කලාපයයි) හරහා පැතිරී සිටිනව.ඉතිහාසඥන්ගේ නිරීක්ෂණ අනුව මොන්ගොල් වරුන් කම්චැට්කා අර්ධද්වීපය හරහා කැනඩාවේ ඇලස්කාවේ ඇන්කරේජ් ප්‍රදේශය වෙත සංක්‍රමණය වී පසුව ඇමරිකාව වෙත විසිරි ගොස් ඇති බවක් පැවසෙනවා.
මොන්ගොල්වරුන් ගෙන් බහුතරයක් බෞද්ධාගමිකයන්. අනෙක් බහුතරය සශේමාන් නම් (බෞද්ධාගමට සමාන) ආගමක් හා ඉතාම සුළු පිරිසක් ඕතඩොක්ස් නිකායික ක්‍රිස්තියානි ආගම ඇදහීමක් දකින්න පුළුවන්.සාමාන්‍යයෙන් සම්මත පිළිගැනීම අනුව මධ්‍යම මොන්ගොල් වෙරුන් (මොන්ගෝලියාව නිජබිම කරගත්) දැඩි සටන්කාමි ජාතියක් ලෙසටත් බ්‍රයිරේශියානු මොන්ගොල් වරුන් සාමකාමී ජාතියක් ලෙසත් ප්‍රසිද්ධියට පත්වී තිබෙනව.
සරල මොන්ගොල් ජිවිත
මධ්‍යම මොන්ගොල්වරුන් පිළිබඳව සැලකුවොත් ඔවුන්ගේ දැඩි පිළිවෙත් සහිත වුනු සටන්කාමි ක්‍රමයේ ස්වර්ණමය යුගය සටහන් වන්නේ ජෙන්ගිස් ඛාන් ගේ පාලන සමය තුල. හිට්ලර්ට තිබුනාක් මෙන් දැඩි කුරිරු ප්‍රතිපත්ති නොතිබුනත් ජේස්ගිස් ඛාන් පුරා අවුරුදු කිහිපයක් සුපිරි අධිරාජ්‍යයෙකු ලෙස සමස්ත උතුරු යුරේශියානු කලාපයම තම පාලනයට නතුකරගනු ලැබුවා.නමුත් මාර්කෝතම දේශාටනය සිදු කලේ ඊට පෙර කුබිලායි ඛාන් රජුගේ පාලන සාමය තුල.මෙහිදී රස්ට්ලෝගේ කෘතියේ මාර්කෝ පවසන ආකාරයට මොන්ගෝලියානුවන් බොහොම සරල නමුත් විකාරරුපි සිරිත් විරිත් වල ගැලුන අමුතු ජීවින් කොට්ටාශයක්.
සමස්ත කසාක්ස්ථාන මොන්ගෝලියානු මහා තැනිතලාව පුරාවටම විසිරි සිටින මොන්ගොල්වරුන් අශ්වයා තම යැපීමේ සංස්කෘතිය කරගත් මිනිසුන් විශේෂයක් .ඔවුන්ගේ ආහාර පුරුදු , රටා , ගමනාගමනය , මේ සෑම දෙයක්ම රඳා පවතී ඇත්තේ එම කකුල් සතරේ සොඳුරු සත්වයා මත.අශ්වයින්ගේ කිරි , ලොම් , මේදය , මස් ; මේ හැම දෙයක්ම මොන්ගෝලියානුවන් ඇතුළු සමස්ත මොන්ගොල්වරුන්ට ස්වභාවධර්මයෙන් ලැබුණු  වටිනා ත්‍යාගයක්.
වල් අශ්වයින්
සාමාන්‍යයෙන් මොන්ගොල්වරුන්ගේ ව්‍යාප්තිය මහා ස්ටෙප්ස් තෘණ භුමි ආශ්‍රිතව වාර්තා වුවත් ඔවුන්ගේ සැලකියයුතු (නමුත් ඉතා කුඩා) ජනගහනයක් රුසියාවේ ගෝබි කතරේදීත් දැකිය හැකියි.ගොබි කතර ගැන පුංචි සඳහනක් කලොත් , රස්තියාදුකාරයාට දැනෙන ආකාරයට එය පාඨකයන්ට සුළුවෙන් හෝ වැදගත් වේවි.
ගෝබි කතර රුසියානු මොන්ගෝලියානු දේශසීමා අතර පිහිටි සුවිසල් නිසරු බිමක් ලෙසත් හඳුන්වන්න පුළුවන්.කර්කටක නිවර්තනයටත් (උතුරු අක්ෂාංශ අංශක 23 හමාර )  ඉහල අක්ෂාංශයක පිහිටි නිසා එය ලොව තිබෙන සුපිරිතම ශීත කාන්තාරය ලෙසත් පිළිගැනීමක් තිබෙනව.ගෝබි කතර විශාලත්වයෙන් හැම අතින්ම දකුණු බොට්ස්වානා හි කලහාරි කතරට යම් සමාන බවක් දක්වනව.
රස්තියාදුකාරයා පාඨකයින්ට පුංචි ප්‍රශ්නයක් යොමුකරන්නම්,
වඩා භයානක උෂ්ණ කලාපිය කාන්තාරද? නැතිනම් ශීත කලාපිය කාන්තාර ද?

 මේ ප්‍රශ්නෙට පිළිතුරු සිතීමේදී ඔබ බොහෝවිට පිළිතුරු දෙකක් අතර සිරවෙයි.නැතිනම් කාන්තාර කියන ජාතිය කොහොමත් භයානකයිනෙ” කියා සිතයි.
නමුත් සංසන්දනයේදී වඩාත් කටුක වශයෙන් පිළිගන්නේ ශීත කලාපිය කාන්තාරයන්.   

සිතන්න , ඔබ සීත කලාපිය කතරක තනි වුනා කියාත් , රස්තියාදුකාරයා උෂ්ණ කලාපිය කතරක තනිවුනා කියාත්. නැතිනම් සරලව ඔබ ගෝබියේ බවත් රස්තියාදුකාරයා සහරාවෙහි තනිවුනා කියාත් මොහොතකට සිතන්න. දැන් අපි පුංචි සංසන්දනයක යෙදෙමු.

රස්තියාදුකාරයාත් , ඔබත් නිමක් නොමැති ගමනක ...
ගෝබියේ ජීවිතය

රස්තියාදුකාරයාගේ මිලිලීටර් පන්සීයක බෝතලයේ වතුර ටික අහවරයි.නමුත් ගෝබියේ තනිවුනු ඔබ ; ඒ හිම වැටෙන සීත කාලය නම් රස්තියාදුකාරයාට වඩා වාසනාවන්ත වේවි.මොකද ඔබට පිපාසෙට සීතල හිම දියකර බොන්ට පුළුවන්.නමුත් අනිත් හැම අතින්ම ඔබ අවාසනාවන්තයි පාඨකය.
ඔබට දරාගත හැකිද ඍන සෙල්සියස් අසුවක නැත්නම් සියයක උෂ්ණත්වයක්?
ඔබ සීතල ජලය පානය කර වැඩිම වුනොත් කිලෝමීටර් භාගයක් ඉදිරියට යයි.නමුත් ඔබ ඒ ක්ෂණයේම දෙපයින් ඇද වැටෙයි , ක්ෂණික මාංශ පේශි ගල්වීම නිසා.එවිට ඔබ අදාළ පරිසරය පිළිබඳව හොඳ වැටහීමක් තිබෙන කෙනෙක් නම් ඔබ ඇඟලා සිටින සීත කබාය ගලවා ඔබගේ කකුල් මත තදින් අතුල්වයි. එවිට ඝර්ෂණය නිසා මාංශ පේශි රත්වීමෙන් ඔබ යථාතත්වයට පත්වේවි. නමුත් ඔබ ආධුනිකයෙක් නම් ?...

:)

පාඨකය මතක තබාගන්න , ඒ ඔබේ අවසානයයි.ඔබ ඉහත ක්‍රියාමාර්ගය අනුගමනය නොකලා නම් ලේ ගමනාගමනය නැතිවීමෙන් ක්‍රමයෙන් කකුලේ පටක මියැදීමට පටන් ගනීවි.ස්නායු මියයාමෙන් ඔබට ඔබේ කකුල පිළිබඳව ඇති දැනීම නැති වී යාවි...
...ඔව් , ඔබේ කකුල දැන් මියගොසින්.ඔබටත් ක්‍රමයෙන් සිදු වන්නේ ඔබේ කකුලට සිදු වූ දෙයමයි.නමුත් මියයාමට පෙර ඔබට බඩගිනි නම් , බඩගින්නේ මියයාමට අවශ්‍ය නැතිනම් ඔබට ඔබගේ කකුල ආහාරයට ගත හැකියි.ඒ වෙනුවෙන් ඔබට අවශ්‍ය සවිමත් කියත් දැති තලයක් සහිත පෑන පිහියක් පමණයි.!
ඔව් පාඨකය ඔබට එය උත්සාහ කර බැලිය හැකියි.සෙන්නාගේ“දොරුව පරාදයි” මෙන් එය වේදනාකාරී දෙයක් නොවෙයි.එය ඔබට රුධිර වහනයෙන් තොර ක්ෂණික ආහාරයක් වෙයි!

ඔබ සිතනවාද රස්තියාදුකාරයා ගල් බාගයක් ගසා මෙම පොස්ටුව ලියන්න අවතීර්ණ වූවා කියා? , තමන්ගේම කකුල තමන්ම කන්න?! 

හිම මිදුණු පාවෙක් (ස්තුතිය එලේනා පොල්‍යන්ස්කායාට 
Спасибо за Еленой Полянской)
නමුත් පාඨකය , එය බොහොම කෘර කටුක සත්‍යයක්.මේ බව රස්තියාදුකාරයාට පැවසුවෙත් පාවෙක් නෝමැඩ්වරයෙක්.ඒ ඔහුගේ සොයුරා හිමේ අතරමං වු සිද්ධියක් සිහිකරමින්.මේ පිළිබඳව ලිඛිත සාක්ෂියක් ඔබට ලබාගත හැකියි “සුදු මෝරා” ලෙසින් සිංහලයට පරිවර්තනය කෙරුණු සුප්‍රකට කෘතිය කියවිමේදීත්.ඒ වගේම ඉන්දියාවේ හිමාලය ආශ්‍රිතවත් මෙවැනි බියකරු සිදිවීම් සිදුවුන බව රස්තියාදුකාරයා අත්දුටු දෙයක්.
අපගේ සංසන්දනයේදී ඔබ පළමුවෙන් මියයාවී.නමුත් රස්තියාදුකාරයාත් දෙවනුව මියයාවී.
ඉතින් පාඨකයිනි වෙනස් කරන්න ඔබගේ ශබ්ද කෝෂය,
“කාන්තාරය හා කනත්ත යනු වචන දෙකක් නොව එකක්” ලෙසට!..........



මොන්ගොල් ලේ තිබෙන සෑම ජාතියකම ගෝත්‍රිකයින් ඉතා ත්‍යාගශීලි මිනිසුන් විශේෂයක්.ඇත්තටම එය පමණට වැඩි ත්‍යාගශීලි බවක්!
ගෝබියේ ටුබී නෝමැඩ්වරයෙක්  (internationalreportingproject.org වෙතිනි)
රස්තියාදුකාරයා ඔබට මොන්ගොල් වරුන්ගේ අපුරු ත්‍යාගශීලි සිරිතක් පිළිබඳවත් සඳහන් කරන්නම්.මේ පිළිබඳව සඳහන් වෙන්නෙත් මාර්කෝ ගේ දේශාටන වර්තාවේමයි. රස්ට්ලෝ හා මාර්කෝ සඳහන් කරන ආකාරයට , විවාහක මොන්ගොල් පවුලක් සිටින ගෙයක නවාතැන් ගැනීමට සංචාරකයෙක් (පිරිමි) පැමිණියොත් ගෙහිමියා අදාළ දිනයට කාන්තාව සංචාරකයාට බාරදී වෙනත් ගෙදරක නවාතැන් ගන්නවාලු !

හිතවත් පාඨකයිනි සිතාබලන්න...
ඔබ ගෝත්‍රිකයෙක් වුවා නම් ඔබේ බිරිඳව සංචාරකයෙක්ට බාරදී වෙන ගෙදරකට නවාතැන් ගන්න යනවාද?
ඔබ ඔබේ බිරිඳව වෙනත් කෙනෙකු ස්පර්ශ කරනවාටවත් කැමතිද?

මේ සිරිත වර්තමානයේ ක්‍රියාත්මක නොවුනත් මාර්කොගේ දේශාටන වාර්තාවේ සඳහන් වුනු එය එහි ප්‍රධානම පරිච්චේද අතරින් එකක්.නමුත් රස්තියාදුකාරයා ටුබී ගෝත්‍රිකයන්ගෙන් අසා දැනගත් ආකාරයට මෙය මොන්ගෝලියාවේ ඇතැම් “තනිවූ” කඳුකර ගෝත්‍ර අතර දැනටමත් පවතින සිරිතක්.මෙයාට හේතුව බටහිර සමාජයට සාපේක්ෂව  බලන ඔවුන්ගේ නුගත්කම ද? නැතිනම් කාන්තාවට ඒ සමාජයේ ඇති නොසැලකිලිමත් බවද?
මෙයාට අදාල නොවුනත් “ආසියාවේ  අශ්චර්යයේ”  මෙවැනි දෑ සිදුවන්නේ නැතිද? තමන්ගේ බිරිඳව ගණිකා වෘත්තියට යොදවන ස්වාමිපුරුෂයන් නැතිද? ඔබ සිතන්නේ නැතිද කාන්තාවගෙන් යැපෙන ආර්ථිකයක් ඇති මෙවැනි රටක සෑම ස්වාමිපුරුෂයෙක්ම ඒ ගැන ලජ්ජාවට පත්විය යුතු බව?
අතවර කිරීම් , බලහත්කාරකම් , දුෂණ ; මේ සෑමදෙයක්ම මිනිසා නමැති සත්වයාගේ රැකවරණය බලාපොරොත්තු වෙන කාන්තාව නමැති සත්වයා ඉවසිය යුතුද?  ....
සීතල පාවෙක්

සම්ප්‍රදායික නෝමැඩ් සංගීතය

 ප:ලි - ඇන්කර්ඒජ් යනු වත්මන් ඇලස්කාවේ අගනගරය යි. එය කැනඩාවේ නගරයක් නොවේ. නිවැරදි කල ඇනෝනිමස් කියවන්නාට රස්තියාදුකාරයාගේ ස්තුතිය

සඳහන් නොකළ ඡායාරූප උපුටාගැනීම  - වෝක්ස් පොපියුලි .kz
බාහිර මුලාශ්‍ර - ට්‍රැවල් ටු ඊස්ට් ඒෂියා 1882 නියෝර්ක් පුස්තකාලය (ගුගල් ඩොක්ස් හි ඇත)
                       ද නෝමැඩ්ස් 1952 , රාජකීය මුද්‍රණාලය එක්සත් රාජධානිය
                       නෝමැඩ්වරුන් , විකිපීඩියා විශ්වකෝෂය
                       මාර්කෝපෝලෝ ගේ දේශාටන වාර්තාව (සිංහල අනුවාදය)
                       මාර්කෝපෝලෝ ගේ දේශාටන වාර්තාව (ඉංග්‍රීසි අනුවාදය)
                       ලයිෆ් ඉන් මොන්ගෝලියා 2003 , හන්ට්බර් ඇන්ඩ් විස්ට් ප්‍රකාශකයෝ ස්විස්ටර්ලන්තය